De oogkleur van de Friese hoenders

De basis genetica van de oogkleur bepaald door genen is nog niet zo uitgebreid bestudeerd ten opzichte van wat is onderzocht van de andere aspecten van het Phenotype.

Toch zijn er een aantal dingen algemeen nauwkeurig bekend.
De oogkleur is het resultaat van een aantal pigmentatiestructuren in het oog (de iris, retina etc) de achtergrondkleur(verscheidene kleuren rood bruin) wordt veroorzaakt door carotenoide pigmenten en de bloedtoevoer van de iris.
Bruine ogen zijn verdonkerd door het fibromelanine gen dat zich karakteriseerd door grote eumelanine hoeveelheden door het hele oog. Eumelanine is veroorzaker van zwart pigment.

De oogkleur wordt aangegeven door een aantal genen, die worden geassocieerd met huid en veerkleur. De visuele kleur is het gevolg van gecombineerde effecten van de verschillende kleuren in de opper en onderhuid.
De sexe gebonden dermale genen id+ en idM bezitten dermale huid en oog pigmentatie. (dermis = opperhuid epidermis = onderhuid). De verdunner van huid pigmentatie Id verdunt ook oogpigmentatie.

Onderzoeker Smyth stelde de hypothese dat het idM gen samen met het zwarte E gen verantwoordelijk is voor donkerbruine ogen en ook het oog donker maakt op een e+ achtergrond.

Bij afwezigheid van andere melanineverdunners veroorzaken E(zwart) en ER (berken)door de aanwezigheid van het E-allel op het E gen een bruin oog doordat het donkermaken gebonden is aan het E-allel.

De sexe gebonden koekoekfactor B en eumelanineverdunners op het E-gen zoals eWh hebben een effect op de oogkleur.
Reccessief wit heeft geen effect op de oogkleur, terwijl dominant wit I een sterk vermogen heeft de oogkleur te verdunnen.

Teruggebracht naar het fokken van Friese kippen zou je moeten stellen, dat om de goede oranje oogkleur in de zwarte Friese te houden, je regelmatig terug moet kruisen op blauw vanwege de halve I factor achter de blauwe kleur.
Of koekoek te gebruiken die vanuit de sex gebonden verdunningfactor komen. Ook deze factor bezit het I gen deels.(de fokzuivere haan is bijna wit)

Mijn ervaringen op dit gebied zijn, dat dit inderdaad het geval is en dat door de dermale verdunning de daardoor gefokte zwarte Fries zelfs blauwe poten in plaats van bijna zwart krijgt met een betere oogkleur.
Bovendien is het zwart minder intensief en fluweelzwart, welke kleur standaardmatig wordt gehanteerd voor deze kleurslag .

Iets donkere ogen is bij de zwarte fries voor de fok dus niet erg.

Het hoort zelfs bij de kleur.

Hidde Frankena